Kriptografi, gizli bir şekilde hazırlanan kodların kırılması için geliştirilen bir bilimdir. Genel olarak algoritma ve protokollerde iletişim güvenliğini sağlamak için kullanılır. Kriptografi, Yunanca bir kelime olan “gizli” anlamını taşıyan kryptos ve “yazı” anlamını yaşıyan graphein kelimelerinin birleşmesinden oluşur. Böylece istenmeyen kişilerin gerekli bilgileri ele geçirmeleri matematiksel teknikler sayesinde daha zor hale gelmiştir. Gizli belgelerin korunması için kullanılan şifreleme yöntemi yıllar boyunca kullanılmaktadır. Günümüzde ise şifreleme yöntemleri, iletişimin güvenilir bir şekilde sağlanması için farklı yollardan kullanılmaktadır. Kriptoloji sayesinde de verilerin gizliliği sağlanarak şifreleme oluşturulmaktadır. Şifreleme işlemleri de verileri elde etmeye izni olmayan kişilerin kolay bir şekilde okuyamayacakları kadar karıştırılarak yapılmaktadır. Kriptografik sadece verilerin çalınması veya değişikliklerin yapılması gibi işlemleri korumakla kalmayıp kullanıcı kimlik doğrulamasının da yapılması için kullanılır. Bu nedenle kriptografi, bilgisayar bilimine ve matematiksel teorilere dayanır. Böylece kriptografi sayesinde herhangi bir bankaya veya aracıya ihtiyaç duyulmadan şifreleme işlemleri yapılmaktadır. Kriptografi şifreleme ve şifre çözme gibi iki aşamaya sahiptir. Bunun yanında 4 temel amacı bulunur. Bu amaçlar şöyledir:
- Gizlilik: Gizlilik amacı, saklanması gereken bilgilerin başkasının eline geçmesini engellemektir.
- Kimlik Denetimi: kimlik denetimi işleminde şifrelemeyi yapan ve şifreyi çözen kişiler bellidir. Eğer kriptografi de şifreler kullanılmasa dahi mesajı herhangi bir kişi iletebilir.
- Bütünlük: genel olarak gönderilen orijinal mesajın olduğu şekilde gönderileceğini, mesaj üzerinde hiçbir değişikliğin yapılmayacağını garanti altına alındığını belirtir.
- Erişim Kontrolü: İzinsiz kişilerin veya yapılan uygulamanın istenmeyen kaynaklara erişmelerini engeller.
Simetrik Şifrelemenin Avantajları ve Dezavantajları
Verilerin şifrelenmesi ve çözülmesi işlemlerinde şifreleme anahtarının kullanılmasına simetrik şifreleme denir. Her iki aşamada aynı anahtarlar kullanılmaktadır. Bu durum paylaşılan verilerin gizliliği ve güvenliği bakımından sorunlar doğurabilmektedir. Şifreleme türleri arasında basit bir şifreleme türü olan simetrik şifreleme, kriptografik teknikleri arasında oldukça iyi bilinen bir şifreleme tekniğidir. Burada herhangi bir sayı veya harf dizisi olan anahtar kelime kullanılır. Bu yüzden mesajı gönderen ve alan kişilerin şifreyi çözmeleri için gizli anahtarı bilmeleri gerekir.
Simetrik şifrelemenin basit olduğu için birçok avantajı bulunmaktadır. En bilinen avantajı ise simetrik şifrelemenin oldukça güvenilir bir şifreleme türü olmasıdır. Ayrıca şifrenin temelinde bulunan algoritmanın güvenilir olması, simetrik şifrelemenin güçlü olmasını sağlamıştır. Bunun yanında Asimetrik şifrelere göre hızlı işlemler yaparak şifreleri tekrardan geri çözer. Böylece işlem performansını artırır.
Simetrik şifrelemenin dezavantajı ise; bu yöntemin her ne kadar güvenilir ve güçlü bir algoritması bulunsa da şifreleme anahtarı veri şifreleme ve şifre çözme işlemlerinde aynıdır. Bu yüzden veriyi çözmek isteyen kişiler karşı taraf kişiye veri gönderirken anahtar ele geçirilirse şifrelenen veri rahat bir şekilde şifresi çözülerek ele geçirilir.
Asimetrik Şifreleme Nedir?
Asimetrik şifreleme, açık anahtar şifrelemedir. Şifrelerin çözülmesi ve verilerin şifrelenmesi için özel ve açık anahtar çiftleri kullanıldığından kriptografi yöntemleri arasında karmaşık bir teknik olarak bilinir. Açık ve özel anahtarlar farklı işlemler için kullanılır. Açık anahtar yöntemi, şifreleme işleminin yapılmasını sağlarken özel anahtar şifrenin çözülmesi için kullanılmaktadır. Anahtarın paylaşılması açık anahtarken çiftte bulunan diğer anahtarın gizli kalması da özel anahtardır. Şifreleme de iki anahtar mesajın şifrelenmesini sağlarken kullanılan anahtarın tersi de şifrelenen mesajın şifresini çözmek için kullanılır. Mesajın gerçek kişi tarafından gönderildiğini doğrulayan asimetrik şifreleme oldukça avantajlıdır. Ayrıca transfer edilirken değişikliğin olup olmadığı da alıcı tarafından kontrol edilebilir. Fakat verilerin daha yavaş bir şekilde işlenmesi de Asimetrik şifrelemenin dezavantajıdır. Ayrıca şifrenin çözülmesi için kullanıcının Private Key’e sahip olması gerekir. Fakat kullanıcının bu anahtarı kaybetmesi verilerin geri döndürülememesine neden olur.
Kaynak:
https://www.synopsys.com/glossary/what-is-cryptography.html
