Binance Borsasında Çifte Standart!

Yılın ilk aylarında çok kazandıran kripto paralar, Mayıs’tan itibaren büyük kayıplara yol açtı. Kripto borsalarında yaşanan çekim kısıtlamaları da yatırımcıların kayıplarının artmasına sebep oldu. Bugün dünya çapında yüzlerce üstelik binlerce Binance kullanıcısı bu günleri “kara gün” olarak hatırlıyor ve kaybettiklerini geri alabilmek için uğraşıyor. Peki ya Türkiye’deki Binance mağdurları? Konuyu en yetkin isimlerden birisi ile masaya yatırdık…

Binance Şirketinde Neler Oluyor?

Ankara’da yaşam sürdüren 33 yaşındaki ismini güvenliği sebebiyle vermediğimiz bir kullanıcı  2020 başlarından beri Binance üzerinden sürekli Kripto Para yatırımı yapanlardandı. Binance üzerinden vadeli işlemler yapan üyenin hedefi beraber yaşadığı anne ve babasının emekli olmasını ve kardeşlerinin üniversiteye gitmesini sağlayacak kadar para biriktirmekti.

19 Temmuz’da cüzdanında o vakitte kıymeti 3 milyon Dolar civarında olan 1250 Ether parası vardı. O gün ilkin Bitcoin olmak suretiyle pek çok kripto paranın kıymeti uzun vakittir nadide seviyelere inerken, dünyanın en büyük kripto para borsası Binance üzerinden parasını çekmek istedi fakat o dahi ne? Para çekme yetkisi riskli prosedür sebebi ile kısıtlanmıştı ve bunun yanı sıra paralarını çeviremiyordu. Kripto paraların epey vakittir devam eden yükselişine bel bağlayan bu üye gibi nice ademoğlu, servetleri erirken Binance’ın bu mesnetsiz işlemine maruz kalarak bir yandan adam akıllı zorlanmaktaydı.

Üstelik zayiat arttıkça Binance yatırımcıların teminatlarına dahi el koydu ve varlıklarını likide ettiği söylenmekte idi. Kaldıraç teminatını aştığını bu sebeple varlıklarının likide olduğunu bildiren bir ileti aldı. “Hayatımın en kötü anıydı” diyen üye, bizlere depresyonda olduğunu ve evden çıkmakta zorluk çektiğini ifade etti.

7 DAKİKADA 54.000 DOLAR

Bir diğer üyemiz de 13 yaşından itibaren İstanbul’daki evinin yatak odasında kodlama yaparak 5000 dolar biriktirmişti. Bu parayı bir hayalini uygulamak için kullanacaktı. ABD’de bir üniversitede pc bilimleri bölümünde yüksek lisans uygulamak istiyordu.
Ancak üyemizin hayalleri de 19 Temmuz günü 7 dakika içerisinde buhar olup uçtu. Üyemiz 5000 dolarının beraberinde daha evvelki alım satımlarından kazandığı 24000 doları dahi kaybetti.
O gün bugündür Binance üzerinden prosedür yapan yatırımcılar, paralarını geri almaya çalışıyor. Ancak Binance üstünde nerdeyse hiç denetleme olmaması ve şirketin bir merkezinin bulunmaması işleri zorlaştırıyor. Çünkü yatırımcılar birtakım muhatap alacaklarını bilmiyor.

‘MARKO PAŞA’ ARANIYOR

Üyemiz gibi yüzlerce ademoğlu kayıplarını kurtarmak için hukuk yoluna başvurdu. Ülkemizde aralarında üyelerimizin de bulunduğu 700 kadar yatırımcı, bir avukatla beraber çalışıyor. İtalya’dahi dahi benzeri bir grup, tıpkı meseleyle alakalı Binance’e dava açtı. İtalya’daki grubu temsil eden avukatları, Avrupa genelindeki 11 Binance adresine ve bir yardım elektronik posta adresine dilekçeler gönderdi.

Wall Street Journal’a konuşan bir Binance sözcüsü, piyasalarda 19 Temmuz günündeki gibi ekstrem dalgalanmalar yaşandığında, borsalarda teknik darboğazlar meydana çıkabileceğini ifade etti. Fakat hiç bir yerden bilgi verilmemesi insanlarda esasen kopma düzeyine gelmiş olan Kripto güvenini adamakıllı zedeliyor.

Binance’in kurucusu Changpeng Zhao şayet 27 Temmuz’dahi yayımlanan bir açılmış mektupta, borsanın mahalli kurallara uymaya kararlı olduğunu ifade etti fakat şirketin bir merkezi olması düşüncesine “eskimiş bir kavram” diyerek karşı çıktı.

BİRÇOK ÜLKEDE BINANCE’E BASKI ARTIYOR

Bitcoin’in ve diğer dijital varlıkların fiyatı bu senenin başlarında nadide bir yükseliş kaydetti ve dünya çapında bir yatırım çılgınlığına yol açtı. Bu yatırımların mühim bir alanı dahi Binance üzerinden gerçekleşti.

Veri analizi yapan CryptoCompare’in aktardığına göre, yalnızca Mayıs ayında Binance üzerinden 2,5 trilyon dolarlık türev varlık alım satımı gerçekleşti. Kripto paraların süratle kıymet kaybetmesi, Binance’in çok büyük hacimli alışverişleri yönetme kapasitesine de zarar sunarak kullanıcıların tepkilerine neden oldu.

Japonya ve Cayman Adaları’ndan yetkililer, Binance’in bu ülkelerde işletme lisansı olmadığını açıklarken, İngiltere de Binance’in mahalli biriminin regüle edilen mali faaliyetlerle irtibatlı operasyonları yürütme izni olmadığını bildirdi. Birçok İngiltere bankası müşterilerinin Binance’e para aktarım etmesini engelledi.

ABD’de Binance kullanıcılarını direkt olarak anne internet sitesine yönlendirmiyor. Bunun yerine Binance.US adlı iştiraki üzerinden kripto paraların spot alım satımını sağlıyor. Binance.US’te türev mamüller bulunmadığından, şirketin Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu’na (CFTC) kaydolması dahi gerekmiyor.

Dünya genelinde düzenleyici kuruluşlar, Binance’in operasyonlarını sınırlandırmak için adımlar atarken, Binance de gücünü tekrar toplamaya çalışıyor. Geçen ay Ontario Varlıklar Komisyonu’nun kripto alış veriş platformlarına, operasyonlarını mahalli kanunlara uydurma zorunluluğunu getirmesinin sonrasında işletme Ontario’dan çekildi. Ayrıca Binance düzenleyicilerle alakalı konuların idaresi için yeni çalışanları dahi bünyesine kattı.

KRİPTO PARAYLA BAŞLADI, VADELİ İŞLEMLER DE KATILDI

44 yaşındaki Changpeng Zhao, Binance’i Çin’de kurdu. Çin asıllı Kanadalı yazılımcı, 2020 senesinde verdiği bir röportajda anlattığına göre, Bitcoin’den bir poker oyunu esnasında haberleri oldu. Forbes şirketi,  Binance şirketi sahibi Zhao’nun servetini 1,9 milyar dolar olarak belirledi.

Zhao, Binance’i ilk kurduğunda hedefi yatırımcıların kripto para alım satımlarını kolaylaştırmaktı. Ancak Binance zaman içinde vadeli işlemler gibi daha komplike mali mamüller hususu ile ilgili dahi hizmet vermeye başladı.
Gelirleri daha alımlı duruma getirmek için, Binance’in anne sitesi üstünde yatırımcılara çok ufak paralarla çok büyük bahisler yapma talihi tanındı.

Yatırımcılar birtakım vadeli prosedür kontratlarında 1’e 125 kazanabiliyor. Yani, 80 sent yatırıp 100 dolar karşılığı olan Bitcoin yahut diğer bir kripto para alabiliyor. Dünyanın her yerinde kullanıcıları olan site 30’dan çok dilde hizmet veriyor.

19 Mayıs’ta site çöktükten kısa bir süre sonra Binance yöneticilerinden Aaron Gong, kullanıcılardan özür dileyen ve çalışanların problemden etkilenenlere ulaşacağını bildiren bir tweet paylaştı. Tweet bir süre sonra silindi fakat pekçok kullanıcının elinde şimdi ekran görüntüleri bulunuyor.

“KAYBINIZI UNUTUN, SİZİ VIP ÜYE YAPALIM”

Bizlere aktardığına göre, üyemiz, bir diğer Binance müşterisinden sitede bir zayi telafi formu bulunduğunu öğrendi ve formu doldurdu. Ancak aldığı yanıt daha dahi şoke ediciydi.

Üyemize kayıplarına dair dava açmama sözü karşılığında üç maaş Binance VIP üyeliği öneri ediliyordu. Dahası üyemiz bu konu ile ilgili kamuoyunun karşısına çıkarsa önerinin masadan kalkacağı tehdidi de dile getirilmişti.

Hisse senedi ve bono borsaları, pek çok ülkede planlama kuruluşları yönünden denetlendiğinden, Binance’tekine benzeri sistem kesintileri söz hususu olduğunda yetkililer yatırımcıların kayıplarının karşılanmasını mecburi tutabiliyor. Ama kripto borsaları için bu şey söz hususu değil.

HAKLARINI TEK BAŞLARINA ARAMALARI ÇOK ZOR

Binance’in kullanıcı sözleşmesi kapsamında, tazminat talip kullanıcıların Hong Kong Uluslarası Arbitrasyon Merkezi’ne başvurması gerekiyor. Ancak şahsi olarak yapılacak bu tarz başvuruların maliyeti epey yüksek.

Bu sebeple Binance mağdurları muhabbet yazılımları üzerinden bir araya gelerek, bilgilerini bir havuzda toplayıp ortak strateji geliştirmeye çalışıyor.

Gruba müşavirlik yapan avukatlardan Aija Lejniece, bizlere, “Binance ortalama bir tüketicinin hakkını aramasını epey zorlaştırmış. İmkânsız değil fakat zor” derken, mağdurların toplu hareket etmesin kayıpların tümden karşılanmasını sağlayabileceğini açıkladı.

YA TÜRKİYE’DEKİ KULLANICILAR NE YAPACAK? HESABI KRİPTO BORSASINDAN SORMAK DOĞRU MU?

Peki bu türlü bir zayi yaşayanın hakları neler? Kripto borsalar kayıplarımız bağlamında ne derece sorumlu?
Kripto borsalarda prosedür yapmaya başlamadan evvela kullanıcıların tek taraflı olarak eskiden

hazırlanmış şablon sözleşmeler imzalamak mecburiyetinde olduğunu anımsatan Kılıç, “Bu noktada kullanıcının, yâni tüketicinin, kripto para borsası ile sözleşmeyi müzâkere etme talihi ortadan kalkmış oluyor.

Bu sebeple, bu sözleşmelerde bulunan ve kripto para borsasının hukukî sorumluluğunu ortadan kaldırmayı amaçlayan hükümlerin hukuken geçerli olup olmadığı epey tartışmalı” dedi.

Kılıç, kripto paralar hususu ile ilgili şimdilik bir örnek karar bulunmadığını fakat bankalardan alınan kredilerde ödenen kredi kullandırma ücretlerinin iadesiyle alakalı mahalli duruşma ve Yargıtay kararlarının çıktığı bir süreç yaşandığını dahi sözlerine ekledi.

Türkiye’de kripto para piyasasına yönelik hususi bir tüzük bulunmadığını dahi sözlerine ekleyen Kılıç, “Bu sebeple umumi hukuk kurallarına ve umumi kânunlara tâbiler.

Kripto para borsalarının kullanıcılarının mağdur olmasına niçin olan yavaşlamalardan ve donmalardan doğan hukukî yükümlülükleri olduğunu söyleyebiliriz.

Bu sorumluluğun mevcudiyeti, kapsamı ve sınırları şayet, kripto para borsasının yaşanan yavaşlama yahut donma ile ilgili almış olduğu önlemlere, problem yaşandığı sırada kullanıcıları ile kurduğu iletişime ve problemi çözme kapasitesine göre değerlendirilmelidir” ifadelerini kullandı.

YURT DIŞI KAYNAKLI BORSALARDA DURUM DAHA ZOR

Kılıç, bugün itibarı ile kripto para borsaları ile kullanıcıları arasındaki hukukî ilişkilerden kaynaklanan problemlerin çözüm noktasının 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile 6098 sayılı Borçlar Kanunu olduğunu fakat vatan dışı kaynaklı borsalarla alakalı problemlerde kanuni bir muhatap keşfetmek önemli bir problem olduğunu açıkladı ve ekledi:

“Bunun önüne hem ülkesel regülasyonlar üstelik global yeni bir hukuk mekanizması geçebilir. Bu kadar küreselleşmiş bir dünyada bundan sonra ülkesel hukuk yolları yeterli değil. Küresel hukuk mekanizmalarının inşası gerekiyor. Kripto varlık pazarı bunun ilk adımlarına vesile olabilir.”

Peki yukarda dahi bahsetmiş olduğumuz gibi ferdi müracaat yapmaktansa kümeler durumunda hareket etmek bir ayrım yaratıyor mu? Kılıç’a göre hayır, çünkü hem yatırımcılar değişik ülkelerden hem muhatap değişik ülkeden üstelik bu tarz kümeler toplu şikayet grubu olmaktan öteye gidemiyor.

Kılıç asıl işe yarayacak şeyin talebin adresini doğru saptamak olduğunu söyleyerek, “Dünyadaki yüz milyonlarca kripto varlık yatırımcısının devletlerden kanuni planlama, denetleme ve global hukuk mekanizması talep etmesi lazım.

Ama yatırımcılar lüzum vergiden çekinmek gerekse denetimden çekinmek için devletlerin bu pazara planlama getirmesini istemiyor. Bu dahi yatırımcının kendini pazarının insafına bırakması demek. Gerçekçi talepler ve realist çözümler gerekiyor” ifadelerini kullandı.