Escrow, dijital ortamda yapılan alım-satım işlemlerinin doğru şekilde gerçekleştiği sonucu teyit edilene kadar; söz konusu olan varlığın ya da paranın saklandığı sisteme verilen isim. Türkçede emanet anlamına gelen bir kelimedir. Online alışveriş sitelerinin çalışma sisteminde escrow çok önemli bir rol oynar. Kişi, site üzerine kayıtlı bir satıcıdan ürün aldığında, kendisine sağlıklı bir şekilde teslim edilene kadar satıcıya ulaşacak olan para, escrow yöntemiyle alışveriş sitesinin sisteminde saklanır. Alıcı tarafından ürünün teslim alındığı teyit edildiğinde satıcı, ödemesini alır. Bu işlem sayesinde ise alıcının mağdur olmasının önüne geçilir. Kripto para dünyasında escrow, alışveriş sitelerine benzer şekilde çalışır. Yatırımcıların sahip oldukları varlıkları, soğuk cüzdanda saklamak yerine, işlem yaptıkları borsada tutmaları; escrow yönteminin devreye girdiği yerdir. Yatırımcılar, işlem hacmi ve güvenlik seviyesi yüksek olan borsaların sisteminde dijital varlıklarını tereddüt etmeden barındırabilirler. Bu sayede daha kolay pratik ve güvenilir bir yöntemle yatırım işlemlerini sürdürebilirler.
Kripto Para ve Blockchain Dünyasında Escrow Kullanımı
Escrow sistemi; emanet kasasında finansal varlık, hizmet ya da veriyi muhafaza eden sağlayıcıya kuşkusuz güven duyulması şartıyla çalışır. Elektronik ticari ortamlarda sunulan bu hizmet ise merkezi sistem ile gerçekleştirilmektedir. Birden fazla şirket escrow hizmeti vermektedir. Blockchain dünyasında da elektronik ticaret platformlarına benzer bir yol izleniyor. Kripto para ticaretinin yapıldığı kimi alım satım platformu ve borsalarında escrow hizmetiyle karşılaşmak fazlasıyla mümkün. Pek çok kripto para sahibi, sahip oldukları sanal varlıklarını kişisel soğuk cüzdanına aktarmak yerine, kullanım kolaylığı açısından borsanın kendisine sunduğu saklama hizmetlerinden yararlanmayı tercih edebiliyor. Akıllı sözleşme platformu olarak tercih edilen Ethereum blockchain ağında da escrow altyapısı tercih ediliyor. Şirket anlaşmalarında akıllı sözleşme kullanıldığında, tıpkı elektronik ticaret sitelerinde uygulandığı gibi muhataplar arasındaki varlık transferinde emanet kasalarına güvenmeyi tercih ediyorlar.
Escrow Kullanımında Ortaya Çıkabilecek Riskler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Escrow hizmetini sunan tarafsız 3. kişinin güvenilirliği her zaman titizlik ile kontrol edilmeli ve güvenilir olunduğundan emin olunulmalıdır. Bunun haricinde escrow hesaplar taraflar arasında yapılacak olan sözleşmeye veya direk olarak özel hazırlanmış bir escrow sözleşmesine istinaden açıldığından bu sözleşme detaylı hazırlanmalı ve ihmalkarlık durumunda uygulanacak kararlar, cezai şartlar ve gecikme süreleri açıkça belirtilmiş olmalıdır. Escrow sözleşmesi ve dahilindeki hükümler tıpkı bir anayasa gibi bu ilişkide belirleyici olduğundan, escrow sözleşmesinde, ortaya çıkabilecek aksaklıkları ve her türlü duruma uygun net ve belirleyici hükümler yer alması gereklidir. Bu iki genel önlem haricinde dikkat çekilmesi gereken nokta escrow hesap yöneticisinin genellikle mal satışlarında ürünler incelenip onay verilene kadar satıcıya ödeme yapma yükümlülüğü olmaması durumudur. Dolayısıyla ödeme için onay verecek olan kişi yine alıcının kendisidir. Escrow anlaşması açık ve net bir şekilde escrow hizmeti sunacak kişi ya da kurumun, alıcı ve satıcının sorumluluklarını içermeli ve sınırlarını belirlemelidir. Bu kararlar ne kadar çok alternatif durumu içerir ve detaylı olursa belirsizlik ve riskler o oranda azalacaktır. Escrow anlaşması ürünlerin tesliminden sonra incelemenin ne sürede, hangi yöntemle veya kim tarafından yapılacağına (eğer alıcı değil de başka bir kuruluş inceleme yapacak ve rapor verecek ise) ve incelemede çıkabilecek sorunlara göre ödemenin ne kadarlık bir kısminin, hangi orana göre yenileneceği ve bu durumda hangi tarihte transfer edileceğine dair kararlar içermelidir. Ayrıca onayın inceleme sonrası nedensiz şekilde olumsuz verilmesi ya da geciktirilmesi durumu için de bir düzenleme içermesi uygundur.
Kaynak:
